Proyecto Filosofía en español
Compendio moral salmaticense Tratado décimo. Del primer precepto del Decálogo
Capítulo tercero. De los vicios opuestos a la Religión

Punto cuarto <<<>>>
De la vana Observancia

P. ¿Qué es vana observancia? R. Que es: Superstitio, qua mediis inutilibus, nec a Deo, nec a natura institutis aliquis effectus exterior intenditur. Tiene tres especies, que son: Ars notoria, observantia [289] sanitatum, y observantia futurorum eventuum. La ars notoria es, cuando alguno espera conseguir la ciencia sin trabajo ni estudio, sino por medio de ciertas figuras inspeccionadas, o con ayunos, u otros medios vanos e inútiles. Es pecado grave ex genere.

Observantia sanitatum es, cuando alguno se vale de ceremonias, oraciones astronómicas, y de otros medios ineficaces para conservar la vida, o curar las enfermedades. Es supersticiosa esta observancia; porque tales medios ni por su naturaleza, ni por divina institución tienen el producir los dichos efectos. Por esta causa se debe tener por superstición llevar consigo ciertas cosas materiales, como envoltorios, cédulas, y aun reliquias con la esperanza cierta de que llevándolas no pueden morir sin confesión, ni ser ofendidos por tales o tales armas. Lo mismo debe decirse de otras muchas vanas observancias de que usan los ignorantes y vulgo, que omitimos por la brevedad.

La observancia futurorum eventuum, o acerca de los casos fortuitos es: Praecognitio rei prosperae, seu adversae ex observatione quorundam impertinentium; como lo es el observar los días, tiempos, el concurso o concurrencia de hombres o animales para obrar o dejar de obrar, y otras cosas semejantes. Todas estas supersticiones han de ser despreciadas, como reliquias de la gentilidad, según advierte S. Tom. 2. 2. q. 96. art. 3.


www.filosofia.org Proyecto filosofía en español
© 2000 www.filosofia.org
Moralistas Compendio moral salmaticense
Pamplona 1805, tomo 1, páginas 288-289